Μύθος Παραμύθι Ποίηση - Η σύνθεση του λόγου 

Από το δεύτερο μισό του εικοστού αιώνα έχουμε περάσει σε μια περίοδο της ιστορίας όπου το άκουσμα ή η ανάγνωση των μύθων και των παραμυθιών αποσκοπεί μοναχά στην τέρψη.

Μα από την αρχή της γέννησης των μύθων ως τα μέσα του περασμένου αιώνα που τα παραμύθια ήταν ζωντανό στοιχείο στις συνευρέσεις των ανθρώπων -ιδιαίτερα στις ζωντανές προφορικού λόγου, αγροτικές κοινωνίες - δεν άλλαξε η εσώτερη ανάγκη του ανθρώπου που γέννησε τους μύθους και τα παραμύθια. Κι αυτή η ανάγκη δεν ήταν άλλη απ’ την κατανόηση του κόσμου, την κατανόηση του ίδιου του ανθρώπου αλλά και τη μεταφορά της εμπειρίας των ανθρώπων, των νόμων και των θαμάτων της ζωής και της σκέψης, μέχρι και την γνώση των ιστορικών γεγονότων από γενιά σε γενιά με λόγο κι ιστορίες. Τη μεταφορά της γνώσης από γενιά σε γενιά μαζί με τη σκυτάλη της ζωής αντλώντας και παραδίδοντας μνήμη

Η μνήμη των μύθων, το μοίρασμά τους, καθώς και αυτή των παραμυθιών, πάνε χέρι χέρι με τη δημιουργία. Κάθε φορά που λέμε μια ιστορία, αναδημιουργούμε, είτε πάνω σε κάτι γνωστό, είτε εκ του μηδενός Όπου εκ του μηδενός σημαίνει: μη γνωρίζοντας τις ρίζες της μνήμης, προσωπικής ή συλλογικής Αυτή η άγνωστη συνδυαστική περιοχή του νου που αποκαλούμε Φαντασία.

Έτσι, οι μύθοι, τα παραμύθια απαντούσαν στα ερωτήματα που ταλανίζουν τον άνθρωπο απ’ την αρχή του χρόνου κι οι απαντήσεις πλάθονταν με τη σοφία της φαντασίας Αυτής που ο Αριστοτέλης θεωρεί στοιχείο της νόησης, του νου, της λογικής όσο κι αν είχε αρχίσει ο διαχωρισμός αυτών των δυο από την εποχή των σοφιστών

Κατά τον ίδιο τρόπο, ο “προσωπικός” μύθος, αποτελεί μέρος του παρελθόν μας που έφτασε ως σήμερα, η οικογενειακές μας ιστορίες μέχρι εκεί που φτάνει η μνήμη των αφηγήσεων των γονέων και των παππούδων μας, περιλαμβάνουν και τη μνήμη του περιβάλλοντος, της μικροκοινωνίας, της γειτονιάς, του χωριού τους μα και της ιστορικής στιγμής που ζήσανε και επηρέασε την καθημερινότητά τους

Αυτές οι αφηγήσεις, παίρνουν τη θέση της προσωπικής μυθολογίας μας που την παραλαμβάνουμε και την εξελίσσουμε στη διάρκεια του δικού μας βίου Συνειδητά ή ασυνείδητα, είμαστε η συνέχεια της ζήσης

Το δικό μας παραμύθι, ο δικός μας “συμβολοποιημένος” ήρωας δεν είναι ένας μοναχά, μα αλλάζει με τα χρόνια, με τον καιρό, με τις στιγμές και τις ανάγκες, μεταμορφώνεται διαρκώς και φτιάχνει κάθε φορά το δικό του μονοπάτι

Καθώς πορεύεται στα μονοπάτια του, περνά τις δικές του περιπέτειες, συναντά τα εμπόδια του, προχωρά, συναντά θαυμαστές συμπτώσεις και απρόσμενες βοήθειες, προχωρά, μέχρι να φτάσει “κάπου” ή να θεωρήσει πω έφτασε, να ξεκουραστεί, να απολαύσει το νέο τόπο, τις νέες συνθήκες για να ξεκινήσει και πάλι κάποια άλλη στιγμή, όταν η ζωή του το προστάξει.

Ο ήρωας του προσωπικού παραμυθιού, απαντά στα ερωτήματα του ίδιου του δημιουργού του

Γι’ αυτό δε φτιάχτηκαν τα παραμύθια άλλωστε; Για να πλατύνει ο νους! Για να συμπεριλάβει το αδόκητο της πλάσης και της ζήσης, μαζί με το γνωστό, να τα ταιριάξει και να τα εξηγήσει για να τα κατανοήσει

Η φαντασία μετασχηματίζει, μεταμορφώνει όλα τα πρόσωπα, όλες τις εμπειρίες της ζωής.

Η φαντασία, στην κυριολεξία της είναι ένας χώρος που εδράζει στον άνθρωπο και πουθενά αλλού Εξαρτημένη απ’ το σώμα του, από το πόσο θα αφεθεί ελεύθερος, χαλαρός να ταξιδέψει στα χωράφια της κι εκεί να δημιουργήσει. Να αντλήσει απ’ το σώμα του, απ’ τις φλέβες του, απ’ οστά του, απ’ το ποτάμι της μνημοσύνης που κυλά μέσα του την ιστορία των ανθρώπων, καθώς εκεί οι μούσες αποθέτουν τους θησαυρούς τους.

Θησαυροί που ανήκουν στον ίδιο νου, στο ίδιο σώμα που εκφράζει, που ανοίγει για να ακούσει, μέσα από την ασφάλεια που του δίνει ο συμβολικός ήρωά των μύθων, των παραμυθιών, των ποιημάτων, των τεχνημάτων που πλάθει ο άνθρωπος απ’ την αρχή της ύπαρξής του

Κι αν αφαιρεθούν οι εξωτερικές όψεις των ηρώων των ιστοριών που πλάθουμε, αν θεωρηθούν ευρύτερα οι ευγενικοί σκοποί τους, αυτοί που τους κινούν για την περιπέτεια της ζωής, ανακαλύπτουμε τις ίδιες προαιώνιες αρχετυπικές μορφές.

Κοινές ανησυχίες, πανανθρώπινες εσωτερικές ανάγκες, έως τη μία και μόνη ανάγκη, της εσωτερικής ολοκλήρωσης. Κι όσο κι αν ακούγεται μεγάλο και πολύπλοκο αυτό το έργο στις μέρες μας, οι μύθοι μας διδάσκουν πως δεν είναι τίποτε άλλο η εσωτερική ολοκλήρωση πέρα από τη συμφιλίωση με ότι αποτελεί την Ύπαρξη. Με το προσωπικό εσωτερικό σύμπαν του ανθρώπου και το σύμπαν που παρατηρεί γύρω του, που με τους αιώνες όλο και πλαταίνει.

Το σώμα σέρνει τον χορό

Η Ύπαρξη του σώματος είναι η αιτία κι ο λόγος της αναζήτησης

Με το σώμα ως οδηγό της Φαντασίας φτάνουμε να δομήσουμε, να εκφράσουμε Λόγο

Λόγο ερμηνευτικό της πλάσης Λόγο παρηγορητικό της ζήσης, λόγο ποιητικό που δημιουργεί, που ποιεί κάτι απτό στον χαοτικό λαβύρινθο της αέναης αναζήτησης του ταξιδιού του ανθρώπου στη γη.

Ως σώμα.

Στο σώμα γίνεται η σύνθεση του λόγου

Κι όσο περισσότερο γίνεται αυτό "αντιληπτό", η ενότητά του, το ενιαίο του στο χώρο και στο χρόνο, τόσο ολόκληρος και δυνατότερος αρθρώνεται ο λόγος

Αχ! Πόσο μοιάζουμε οι άνθρωποι με τα δέντρα

Ένας σπόρος σ’ εύφορο έδαφος τη ζωή ανασταίνει

κι ύστερα, ρίχνουν ριζούλες

μικρές και λεπτές

δένει στέρεα στη γη τον κορμό τους

λεπτό και ευλύγιστο

με νεράκι της γης του ουρανό τον ψυχώνει

κάθε μέρα και νέα κλωνάρια

και μετά...

όταν δέσει γερά

να ψηλώνει

να απλώνει στον κόσμο κλωνάρια

και ανάλογα το είδος, το σπόρο, τη ρίζα, τη θύμηση

άλλος δέντρος καρπούς κι άλλος φρούτα

άλλος φύλλωμα κι άλλος λουλούδια

ότι έχει ο καθένας στη μνήμη να δίνει

να ζυμώνει τον ήλιο στα σπλάχνα του

και ανάλογα έδαφος κι άνεμο τους καρπούς να φροντίζει

Μήπως έτσι δεν κάνουν κι οι άνθρωποι;

Πως χαρίζουν τα έργα τους,

πρώτα απ’ όλα, ιστορίες και λόγια

Για τα δέντρα να λέμε πως χαρίζουν “τροφή”, “ομορφιά”

και οι άνθρωποι;

Λόγια

και τα Λόγια σα σπόροι ν’ ανθίζουν

να καρπίζουν και ν’ αστράφτει στα μάτια τους

καθρεφτάκι του ήλιου αλάθητο

και να! ανοίγουν οι δρόμοι

και περνούν οι αιώνες, τα χρόνια...

αναπνέοντας και συνθέτοντας λόγια

μαρίνα χ. (c)

Για την ομάδα Αφηγηματικής Δράσης 2019 -2020